Blauwe zandbij
Andrena agilissima
Opvallende zwarte bijen met een blauwachtige weerschijn en met een sterk contrasterende zilverwitte beharing. Vleugels donderbruin, maar ook met een blauwe glans
Lengte: vr15-16, m 14-15 mm
Lees meer
 
 

Grafiek en kaartje naar T.M.J .Peeters et al.
Opvallende zwarte bijen met een blauwachtige weerschijn en met een sterk contrasterende zilverwitte beharing. Vleugels donkerbruin, maar afhankelijk van de lichtinval/-reflectie ook met een blauwe glans.
Vrouwtje: het 4e en 5e sterniet opzij met opvallende witte haarvlekken, gedeeltelijk ook op het 3e sterniet; scopa wit; fimbria donker; middenveld lengte 15-16 mm.
Mannetje: bovenkant borststuk grof en dicht gepuncteerd en achterlijf eveneens met haarvlekken; lengte 14-15 mm.
Vliegperiode: mei-juni.
Levenswijze: graaf zelf een nest; 1 generatie, overwintert in nest als imago; de bevruchting vindt gedeeltelijk in het nest plaatst.
Habitat: de restanten van de St. Pietersberg vormen de belangrijkste Nederlandse vindplaats. Hier nestelt de soort in de steile mergelwanden van de ENCI-groeve. Ook in groeve 't Rooth aan de rand van het plateau van Margraten is de soort aangetroffen. De blauwe zandbij komt In Noord-Frankrijk in allerlei antropogene habitats voor. Is daar een sterke en vooral een opportunistische cultuurvolger en zeker geen kritische soort. Gelet op de plantensoorten waar de blauwe zandbij op vliegt, is deze bij vooral afhankelijk van sterk dynamische milieus.
Nesten: in steile landschapselementen zoals steilwanden van leem en mergel, stapelmuren en in voegen van oude muren. (Westrich, 1989). Het laatste verklaard waarom de blauwe zand bij vooral bij allerlei oude bebouwingen in Noord-Frankrijk lijkt voor te komen.
Bloembezoek: vrouwtjes op een-, tweejarige of kortlevende overblijvende kruisbloemigen. Bloembezoek
Is geheel afhankelijk van (gespecialiseerd op) een kleine groep kruisbloemigen:. herik, kool, witte mosterd. zwarte mosterd. In een tuin in Noord-Frankrijk werd damastbloem druk bezocht. Mannetjes zijn waargenomen op wilde reseda en Euphorbia griffithii. bosvergeetmij-nietje (Myosotis sylvatica 'Snowball'?): meerdere mannetjes zijn in Jardin Botanique in Metz op deze gecultiveerde plant waargenomen.
  Kruidachtige planten: damastbloem, gewoon barbarakruid, herik, kool, , witte mosterd, zwarte mosterd; . mannetjes ook op andere planten onder meer Euphorbia griffithii, wilde reseda en
Voorkomen in Nederland: Zuid-Limburg.
Koekoeksbijen: Nomada melathoracia (Vlekpootwespbij)
Beheer: de vrouwtjes verzamelen in hoofdzaak stuifmeel op een- en tweejarige kruisbloemige soorten. Deze groeien in de Nederlandse situatie gewoonlijk in mechanisch gestoorde milieus. Gewoon barberakruid meestal in grazige vegetaties die, in verband met de late zaadrijping, niet te vroeg mogen worden gemaaid. Omdat het vrouwtje een zeer grote actie radius heeft van ca. 5 km zal de voedselvoorziening in het gestoorde langschap van de omgeving Maastricht geen groot probleem zijn. Maar het is altijd beter om de voedselvoorziening niet te ver van de nesten te hebben.
Kansen voor deze bij in Nederland: de Noord-Franse situatie geeft een indicatie voor de vestigingsmogelijkheden van de blauwe zandbij in Zuid-Limburg. Dat zijn onder meer de krijtgroeven, Maasoevers, plekken bij allerlei oude bouwwerken zoals kasteel- en kloostertuinen, forten, grote, maar niet door huizen ingesloten tuinen en plantentuinen.
Zie voor meer informatie Anne Jan Loonstra (2012). In: Peters et al. De Nederlandse wilde bijen. p.190-191.
 
Blauwe zandbij Andrena agilissima ) Terug
 
 
 
Blauwe zandbij Andrena agilissima (vr) (foto wikipedia commons) Terug
 
Blauwe zandbij Andrena agilissima op kool (vr) (foto wikipedia commons) Terug
 
Blauwe zandbij Andrena agilissima (vr) (foto wikipedia commons) Terug
 
Habitat met herik langs de Marne bij Riaucourt
 
Habitat met herik bij een stortplaats bij Bay sûr Aube
 
Blauwe zandbij (m) op herik
 
Blauwe zandbij (m) op herik
 
Blauwe zandbij (vr) op herik
 
Blauwe zandbij (vr) op herik
 
Habitat met zwarte mosterd langs in een wegberm langs de Moezel bij Metz; ook op het oevergedeelte is de blauwe zandbij aangetroffen.
 
Blauwe zandbij (m) op zwarte mosterd
 
Blauwe zandbij (m) op zwarte mosterd
 
Blauwe zandbij (m) op zwarte mosterd
 
Habitat op een parkeerplaats met wilde reseda Saint Maurice sous les Côtes
 
Habitat op een parkeerplaats met wilde reseda Saint Maurice sous les Côtes
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Blauwe zandbij (m) op wilde reseda
 
Jardin Botanique Metz: hier zijn op verschillende planten mannetjes zijn waargenomen; de vrouwtjes forageren vermoedelijk aan de oevers van de Moezel waar waar verschillende kruisbloemige soorten talrijk voorkomen.
 
Euphorbia griffithii
 
Blauwe zandbij (m) op Euphorbia griffithii: fourageerde minstens 20 minuten op deze plant.
 
 
Blauwe zandbij op Euphorbia griffithii
 
Blauwe zandbij (m) op Euphorbia griffithii
 
 
Blauwe zandbij Andrena agilissima op een heester op een camping (m) (Midden-Frankrijk) Terug
 
Een habitat in een extensief beheerde tuin met Damastbloem bij Bay sûr Aube. Op deze plek vlogen 5-10 bijen. Door de zeer harde wind konden hier geen foto's van de bijen worden gemaakt.
 
Een koolzaadakkerrand langs een lemig bermtalud bij Reynel: op de open plek is een mannetje waargenomen